به گزارش مشرق، در میان ائمه اطهار علیهم‌السلام، امام علی(ع) بیشترین وقف را داشته است؛ آن حضرت در مدت 25 سال امامت به کارهای کشاورزی و باغداری مشغول بودند و همیشه انفاق می‌کردند و حتی در اواخر عمرشان همه باغها و مزارع را وقف کردند.
حضرت علی (ع) نخلستانهای زیادی را پس از آباد کردن، وقف کردند؛ همچنین چاه‌ها و قناتهایی را حفر و سپس آنها را برای مصارف مختلف مسلمانان وقف می‌کردند.
در یکی از وقف‌نامه‌‌های علی (ع) آمده است: «علی بنده خدا، امیر مومنان، دو مزرعه «آبی نیزر» و «بغیبغه» را برای فقرای مدینه و در راه ماندگان وقف کرد تا خداوند روز قیامت چهره او را از حرارت آتش مصون دارد، پس فروخته و بخشیده نمی‌شود.
از امام صادق(ع) نقل شده است که امیرالمومنین (ع) خانه‌ای در «بنی‌زریق» داشته و بدین صورت آن را وقف کرد:
به نام خدای بخشاینده مهربان، این است آنچه علی بن‌ابیطالب آن را در حالی که زنده و کامل بود، صدقه کرده است؛ خانه خود را که در بنی زریق دارد، وقف کرد، صدقه‌ای که فروخته نمی‌شود و هبه نمی‌شود تا خدایی که وارث آسمان و زمین است، آن را وارث شود و در این خانه خاله‌های خود را سکونت داد مادامی که خود یا اولادشان زنده هستند و وقتی مرگ آنها فرا رسید برای محتاجهایی از مسلمانان باشد.
حضرت علی (ع) موقوفه‌هایی دیگر نیز داشت که برخی از آنها بدین قرار است: «سویقه» که به جایی است در نزدیکی مدینه و آل علی (ع) آنجا سکونت می‌کردند از جمله صدقات امیرالمومنین (ع) بود.
امیرالمومنین زمین و خانه خود را در مصر با اموالی که در مدینه داشت وقف اولاد کرد.
«فقیر» و «وادی ترعه» نیز از موقوفات حضرت علی (ع) است؛ فقیر اسم دو مکانی است در نزدیکی مدینه که آنها را فقیران می‌نامند و از امام صادق (ع) روایت شده که رسول (ص) برای علی (ع) چهار قطعه زمین اقطاع کرد: «فقیرین»، «بثرقیس»، «الشجرة» و «حرة الرجلاء» جزو صدقات علی (ع) بوده است.
در حره‌الرجلاء دره‌ای به نام «بیضاء» و در آن مزارع و زمینهای خالی وجود داشته که از جمله موقوفه‌های امام بوده است؛ در حره‌الرجلاء نیز چهار چاه وجود داشته که جزو صدقات امیرالمومنین (ع) بوده است و به آنها «ذات کمات» گفته‌اند؛ «قصیبه» منطقه‌ای در نزدیکی خیبر و مدینه منوره بوده که حضرت آن را وقف کرده است.
همچنین چاه‌های «ذوات العشراء»، «قعین»، «معید» و «راعوان» از موقوفات حضرت بوده است.
وصیت امیرالمومنین (ع) در مورد اداره اموال موفوقه
از وصیتهای امام(ع) در مورد مصرف اموالش بعد از وفات او این است که حضرت پس از بازگشت از صفین مرقوم فرموده‌اند این دستوری است که بنده خدا علی‌بن ابیطالب، امیرمومنان در مورد چگونگی تصرف در اموالش به خاطر خشنودی خدا داده است، تا از این طریق خداوند وی را قرین رحمت و دمساز بهشت سازد و امنیت و آرامش در سرای دیگر به او عنایت کند.
قسمتی از آن وصیت بدین شرح است: سرپرستی آن به عهده حسن بن علی است که به طور شایسته از آن مصرف و انفاق کند؛ اگر برای حسن پیشامدی کرد و حسین زنده است و او سرپرستی آن را به عهده گیرد و به جای وی وظیفه را انجام دهد؛ پسران فاطمه (س) همان مقدار سهم از این مال را دارند که پسران علی (ع) و این که سرپرستی آن را به پسران فاطمه واگذار کردم به خاطر خدا و به خاطر تقرب رسول‌الله (ص) و بزرگداشت حرمت او و احترام پیوند خویشاوندی است و با کسی که این اموال در دست او است شرط می‌کنم که اصل مال را حفظ کند و تنها از میوه و درآمدش در آن راهی که به او دستور دادم انفاق کند و از نهالهای نخل چیزی نفروشد تا همه این سرزمین یک پارچه زیر پوشش نخل قرار گیرد و آباد شود.
امام صادق(ع) فرمود:... علی بنده خدا بود. خدا بهشت را برای او واجب کرد و مال وی را در راه خدا صدقه قرار داد که بعد از او فقرا استفاده کنند و گفت: خدایا این مال را برای این جهت صدقه قرار دادم که آتش را از صورتم و صورت مرا از آتش دوزخ دور سازی.
